«عدس»،
گياهى است علفى یکساله، ارتفاع بوته آن كم و در حدود يك وجب. برگهای آن مركب و
متشكل از ۴ تا ۱۴ برگچه كه در انتهاى آنها پيچك ديده میشود. برگچههاى عدس سبز
باريك كوچك. گلهای آن كوچك به رنگ سفيد با رگههايى به رنگ بنفش و سبز. ميوه عدس غلاف
كوچكى است كه در هر غلاف معمولاً ۲ دانه عدس قرار دارد (بندرت كمتر و يا بيشتر).
عدس به حالت وحشى و خودرو در مناطق آسياى غربى و يونان و ايتاليا وجود دارد و در
تمام مناطق مديترانهاى كاشته میشود. عدس در ايران در اغلب مناطق كاشته میشود و بهطور
عمده كشت دو واريته آن معمول است.
۱. عدس
رسمى مانند عدس قزوين كه دانه آن گرد و نسبتاً درشت و
پهن و مسطح به قطر ۶ تا ۷ ميلىمتر و رنگ آن نخودى روشن است و در قزوين، كرمان، بم،
بوشهر، ميناب و سرباز كاشته میشود.
۲. عدس ريز يا عدس قرمز
مانند عدسى كه بيشتر در مناطق غرب ايران و همدان و كرمانشاه كاشته میشود. دانههاى
آن ريز به رنگ قرمز کروی شکل و ازنظر زمان كشت نيز عدس دو قسم است، عدس زمستانه و
عدس بهاره. در ايران عدس رسمى را معمولاً در اوايل بهار میكارند و پس از چند ماه
در تيرماه میرسد و برداشت میكنند.
عدس بهطور وحشى نيز در مناطق
مختلف ايران میرويد كه آن را عدس برى (بیابانی) گويند.
با استفاده از گزینه
«خصوصیات» (در بالای همین مطلب) میتوانید اطلاعات بیشتری را در مورد عدس مشاهده
نمایید.
ویژگیها | |
وزن خالص | [حدود] ۱۰۰۰ گرم |
نوع بستهبندی | پاکت پلاستیکی |
سطح کیفیت | @ارگانیک @عدم استفاده از گاز و مواد نگهدارنده در فرایند بستهبندی |
روش تولید | @کشت دیم |
محل تولید | ؟؟ |
شرایط نگهداری | @بهتر است در یخچال نگهداری شود |
خواص | @جالی و قابض @نفخ آور @دیر هضم @تولیدکننده خون بی کیفیت [خون سوداوی و سودا] @تسکین دهنده غلیان خون و حرارت بدن @غلیظ کننده خون @مانع حرکت خون در عروق تنگ یا باریک @ایجادکننده رویای پریشان در خواب @کاهش دهنده نور چشم @زداینده قساوت قلب |
طبیعت (مزاج) | @سرد [مایل به اعتدال] و خشک [در دوم] (پوست عدس گرم و مغز آن سرد است) |
کاربرد خوراکی | @جهت استفاده از خواص عدس میتوانید آنرا بصورت عدسی، عدس پلو، آش، سوپ و... میل نمایید @پختن عدس با سرکه؛ تقویتکننده معده و از بین برنده نفخ آن است @جهت درمان بيماریهاى ريه و سينه؛ آب عدس پخته را میل نمایید @جهت رفع تب آبله؛ عدس را با پوست، خوب بپزيد و بخوريد @جهت دوره نقاهت بعد از تب و به منظور اينكه تب عود نكند؛ آش عدسی که با روغن بادام شيرين پخته شده است میل نمایید @چنانچه خون عادت ماهانه از حالت طبيعى بيشتر باشد؛ مقدارى عدس پخته كوفته را در مقدارى سركه پخته و ميل كنيد، خون عادت ماهانه را قطع میسازد |
کاربرد غیرخوراکی | @عدس را بسوزانید و آرد نمایید و با آن دندانها را بشوييد؛ دندانها را سفيد کرده و جرم دندان را از بين میبرد @آب دمكرده عدس با سركه براى ورمهاى گلو که ناشی از گرمی باشد و نیز برای درمان مخملک مفيد است @غرغره با آب عدس پخته براى درمان برفک و زخمهاى دهان و گلو که ناشی از گرمی باشد مفید است (خصوصا اگر با رب شاهتوت پخته شود) @جهت درمان دیفتری؛ عدس را با گیاه تاجريزى مخلوط کرده و بجوشانيد و بصورت نيمگرم غرغره كنيد @آب پخته عدس را با گلاب مخلوط كنيد و بر پوست بدن بماليد. خارش بدن [که ناشی از گرمی باشد] را تسكين میدهد @آرد آن را با سفيده تخممرغ مخلوط نموده و ضماد كنيد. شقاق پا را درمان مىكند، جوشهايى كه هم خارش و هم سوزش دارند را برطرف مىسازد. @جهت رفع ترکهای عارض از سرما، ترکهای سرپستان، ورمهاى سفت در بدن و ورم گلو؛ عدس را آرد کرده و با سركه مخلوط كنيد و روی موضع بمالید @جهت جلوگيرى از ريختن شير از پستان، رفع بندآمادگى شير در پستان و درمان ورم پستان؛ عدس را آرد کرده با كوبيده برگ كلم تازه مخلوط نموده و به موضع بمالید @جهت پر شدن جای زخم؛ آرد عدس را با عسل خمير نموده روى زخمهاى گودشده بمالید @جهت درمان ورم چشم [که ناشی از گرمی باش]؛ عدس را بپزید و بكوبيد و با روغن گل مخلوط كنيد و بر روی چشم و اطراف آن بمالید |
عوارض جانبی | @مصرف مداوم عدس به تنهایی (بخصوص در افراد دارای مزاج سرد و خشک) ممکن است باعث مشاهده خوابهای پریشان، خشکی بدن، سختی ادرار، سختی یا قطع حیض، ضعف چشم، ضعف نیروی جنسی، حساسیت، تورم، سرطان و... شود. برای رفع عوارض؛ بصورت مقطعی و یا همراه با مصلح مصرف شود |
منع مصرف | @در هر یک از موارد زیر، از مصرف عدس پرهیز نموده و یا در صورت لزوم، حتما با مُصلح مصرف شود: غلبه سودا (سردی و خشکی) - ضعف چشم - ضعف معده - نفخ - یبوست - ابتلا به بواسیر - ابتلا به سختی ادرار - نارسایی یا گرفتگی عروق قلب - غلظت خون - افت فشار خون |
مصلح | @پختن با سرکه [طبیعی] / روغن [ارده] کنجد / روغن زرد گاوی / روغن بادام شیرین / گوشت گوسفندی؛ بصورتیکه کاملا وا رود |
نامهای دیگر | @عدس (به عربی) @نشک / ترسک / نرسک (به فارسی) @مرجومک (به فارسی) @بنوسرخ (به فارسی) @مَسور (به هندی) @ملس (در یمن) @فینیقی (به رومی) |
مواد موثره | |
ارزش غذایی | @بطور متوسط در هر ۱۰۰ گرم عدس خشک خام؛ مقادیر زیر وجود دارد: پروتئين ۲۲/۶ درصد + هیدراتهای کربن + چربى + كلسيم ۷۹ میلیگرم + فسفر ۳۷۷ میلیگرم + آهن ۶/۸ میلیگرم + پتاسيم ۷۹۰ میلیگرم + ویتامین (آ، ب، ب۱، ب۲، ث و ایی) + ارسنيک ۰/۰۱ میلیگرم |